Zgodnie z diagnozą zawartą w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 liczba aktywnych przedsiębiorców jest szacowana na ok. 3,4 mln podmiotów gospodarczych (spółki osobowe i kapitałowe oraz rodzinne gospodarstwa rolne).

Mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) dają pracę 70% osób zatrudnionych w sektorze prywatnym oraz generują 2/3 PKB, przy czym szeroko rozumiany sektor rolny generuje samodzielnie ok. 2,7% wartości dodanej brutto ogółem (w cenach bieżących). Wynika z tego, że kondycja podmiotów tworzących wspomniany sektor ma duże znaczenie zarówno dla gospodarki jako całości, jak i dla osób w niej zatrudnionych.

BGK wspiera rozwój konkurencyjności firm z sektora MŚP poprzez dystrybucję instrumentów zwrotnych, nisko oprocentowanych pożyczek unijnych, poręczeń i wejść kapitałowych. Instrumenty te, potocznie nazywane pożyczkami unijnymi, są odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku związane ze zwiększonym dostępem do finansowania zewnętrznego. Najmłodsze przedsiębiorstwa, czyli startupy, korzystają zwykle z kapitału własnego, tzn. z wkładu bezpośrednich założycieli i wspólników. W miarę rozwoju przedsiębiorstwa rośnie jego zapotrzebowanie na kapitał i środki własne przestają wystarczać – firmy są wtedy zmuszone sięgać po zewnętrzne źródła finansowania. Mikro- i małe przedsiębiorstwa, szczególnie w pierwszych latach działalności, są szczególnie wrażliwe na problem niedostępności dodatkowego wsparcia finansowego, ze względu na brak historii kredytowej i biznesowej oraz niewielkie zabezpieczenie (lub jego brak).

Odpowiedzią na potrzebę finansowania polskich MŚP są instrumenty zwrotne, takie jak pożyczki unijne, poręczenia i wejścia kapitałowe. Dane na 2018 r. pokazują, że niemal 85% instrumentów zwrotnych udzielonych przez Bank Gospodarstwa Krajowego oraz instytucje wybrane do dystrybucji tych środków zostało przeznaczonych na wsparcie inwestycji właśnie mikroprzedsiębiorstw. BGK umożliwia dostęp do kapitału na warunkach korzystniejszych niż komercyjne, dlatego firmy chętniej korzystają z tego rodzaju finansowania, zmniejszając tym samym swoje zapotrzebowanie na środki inwestycyjne i poprawiając swoją pozycję i potencjał konkurencyjny. Instrumenty zwrotne oferowane przez bank, a dystrybuowane przez instytucje finansujące, są produktami dopasowanymi do potrzeb konkretnych grup odbiorów, sektorów czy regionów.

BGK umożliwia finansowanie ze środków pochodzących z Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020. Instrumenty zwrotne ze względu na swój charakter mogą zostać wykorzystane wielokrotnie: po ich spłacie mogą z nich skorzystać kolejne podmioty. Ponadto, szeroki katalog dopuszczalnych inwestycji oraz możliwość przeznaczania środków na cele obrotowe sprawia, że w ramach instrumentów zwrotnych możliwe jest finansowanie wszelkich ekonomicznie uzasadnionych przedsięwzięć gospodarczych. Ze względu na długi okres spłaty pożyczek, przedsiębiorcy mają możliwość racjonalnie zaplanować swoje wydatki inwestycyjne, przez co nie muszą obawiać się strat.

6,5
mld
alokacja na instrumenty zwrotne z RPO 2014-2020
5311
umów z przedsiębiorcami na udzielenie finansowania zwrotnego z RPO 2014-2020 zostało podpisanych w 2018 r.
1,792
mld
łączna kwota finansowania udzielonego polskim przedsiębiorcom w 2018 r. na inwestycje zwiększające konkurencyjność i poprawiające ich sytuację gospodarczo-ekonomiczną

Z instrumentów zwrotnych, udzielanych przez BGK podmiotom z sektora MŚP, w 2018 r. skorzystały przede wszystkim mikroprzedsiębiorstwa, które otrzymały 85,6% środków (małe firmy 12,2%, średnie – 2,1%).

budow budow

Badania z 2012 r. odnotowały duże (cykliczne) zapotrzebowanie na finansowanie w branży budowlanej, a także w sektorze usług, a w szczególności w handlu. Branża budowlana jest szczególnie narażona na brak dostępu do środków inwestycyjnych – odsetek odrzuconych wniosków kredytowych dochodzi w niej do 50%. Przyczyną wspomnianego stanu rzeczy jest negatywna ocena tego sektora, wynikająca z oceny finansowej jego uczestników, do czego na poziomie banków dochodzą instrukcje ograniczające ekspozycję na tego typu działalność. Odpowiadając na potrzeby rynku, BGK oferuje instrumenty zwrotne, dzięki którym firmy budowlane mogą zakupić maszyny i urządzenia poszerzające skalę ich działalności lub wzbogacające ją o nowe produkty i usługi. Według kodów PKD, branża budowlana zajmuje 3. miejsce pod względem liczby udzielonych wsparć – przypada na nią 13,3% projektów (dominujące branże stanowią handel hurtowy i detaliczny oraz przetwórstwo przemysłowe – odpowiednio 20,6% oraz 15,6% projektów).

Pożyczki unijne dają firmom możliwość rozwoju także w obszarze inwestycji związanych z rewitalizacją, poprawą efektywności energetycznej, termomodernizacją czy zastosowaniem odnawialnych źródeł energii.

Co ważne i warte podkreślenia, BGK wspiera nie tylko doświadczonych przedsiębiorców, ale również firmy stawiające pierwsze kroki w biznesie. W jego ofercie znajdują się pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej, przeznaczone dla osób pozostających bez pracy i nieaktywnych zawodowo. Pozwalają one zaktywizować osoby powyżej 30. roku życia znajdujące się w trudnej sytuacji na rynku pracy, osoby powyżej 50. roku życia, długotrwale bezrobotnych, osoby z niepełnosprawnością oraz o niskich kwalifikacjach zawodowych.

W ten sposób BGK wychodzi naprzeciw problemowi społecznemu, jakim jest bezrobocie oraz zagrożenie wykluczeniem wspomnianych grup z rynku pracy.

Według danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w 2012 r. liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych wynosiła 2,137 mln, zaś w 2018 r. 968,8 tys., co oznacza spadek aż o 45,3%. Pożyczki udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego pomagają niwelować poziom bezrobocia: umożliwiają podjęcie pracy lub działalności gospodarczej, umożliwiają pracodawcom tworzenie dodatkowych miejsc pracy, a ponadto zapewniają osobom bez zatrudnienia dodatkowe szkolenia doradcze, zwiększające ich kompetencje.

Udzielone pożyczki wg sektora:

Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 2
Budownictwo 708
Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 28
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 76
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 417
Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 179
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 113
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 160
Edukacja 144
Górnictwo i wydobywanie 8
Handel hurtowy i detaliczny 1095
Informacja i komunikacja 92
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 326
Pozostała działalność usługowa 311
Przetwórstwo przemysłowe 832
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 61
Transport i gospodarka magazynowa 266
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 9
Zakwaterowanie; usługi gastronomiczne 484
Razem 5311

Udzielone pożyczki wg województw:

Dolnośląskie 712
Kujawsko-Pomorskie 121
Lubelskie 222
Lubuskie 167
Łódzkie 468
Małopolskie 290
Mazowieckie 116
Opolskie 335
Podkarpackie 239
Podlaskie 95
Pomorskie 871
Świętokrzyskie 246
Warmińsko-Mazurskie 152
Wielkopolskie 904
Zachodniopomorskie 373
Razem 5311